حدیث سلسلة الذهب چه حدیثی است؟

حدیث سلسلةالذهب، حدیثی است که از علی بن موسی الرضا (ع) به هنگام ورودش به نیشابور نقل شده و عده کثیری آن را نوشته‌اند.

؛ سلسلة الذَهَب به حدیثی گفته می‌شود که معصوم به اسناد از پدرانش نقل کند؛ ولی به طور خاص حدیث سلسلةالذهب، حدیثی است که از علی بن موسی الرضا (ع) به هنگام ورودش به نیشابور نقل شده و عده کثیری آن را نوشته‌اند. 

پرسش: 
حدیث سلسلة الذهب چه حدیثی است، و از چه طریقی صادر شده است؟ 
 
پاسخ: 
حدیثی است که امام رضا(ع) هنگام ورود به نیشابور در مورد ولایت اهل بیت بعنوان شرط توحید بیان فرموده است. إسحاق بن راهوَیه گوید: 

لَمّا وافی أبُو الحَسَنِ الرِّضا(ع) بِنَیسابورَ و أرادَ أن یخرُجَ مِنها إلَی المَأمونِ اجتَمَعَ إلَیهِ أصحابُ الحَدیثِ، فَقالوا لَهُ: یابنَ رَسولِ اللّهِ، تَرحَلُ عَنّا و لا تُحَدِّثُنابِحَدیثٍ فَنَستَفیدَهُ مِنک؟! و کانَ قَد قَعَدَ فِی العُمارِیةِ، فَأَطلَعَ رَأسَهُ و قالَ: سَمِعتُ أبی موسَی بنَ جَعفَرٍ یقولُ: سَمِعتُ أبی جَعفَرَ ابنَ مُحَمَّدٍ یقولُ: سَمِعتُ أبی مُحَمَّدَ بنَ عَلِی یقولُ: سَمِعتُ أبی عَلِی بنَ الحُسَینِ یقولُ: سَمِعتُ أبِی الحُسَینَ بنَ عَلِی بنِ أبی طالِبٍ یقولُ: سَمِعتُ أبی أمیرَ المُؤمِنینَ عَلِی بنَ أبی طالِبٍ یقولُ: سَمِعتُ رَسولَ اللّهِ(ص) یقولُ: سَمِعتُ جَبرَئیلَ یقولُ: سَمِعتُ اللّهَ جَلَّ جَلالُهُ یقولُ: لا إلهَ إلَّا اللّهُ حِصنی، فَمَن دَخَلَ حِصنی أمِنَ مِن عَذابی. قالَ: فَلَمّا مَرَّتِ الرّاحِلَةُ نادانا: بِشُروطِها، و أنَا مِن شُروطِها؛[۱] 

هنگامی که ابوالحسن الرضا(ع) به نیشابور رسید و خواست که آن جا را به قصد رفتن نزد مأمون ترک گوید، راویان حدیث، گردش را گرفتند و عرض کردند: ای پسر پیامبر خدا، از پیش ما می روی و برایمان حدیثی که از محضرتان فیضی بریم، نمی گویی؟! حضرت که در کجاوه نشسته بود سرش را بیرون آورد و فرمود: از پدرم، موسی بن جعفر شنیدم که می فرماید: از پدرم، جعفر بن محمّد شنیدم که می فرماید: از پدرم، محمّد بن علی شنیدم که می فرماید: از پدرم، علی بن الحسین شنیدم که می فرماید: از پدرم، حسین بن علی بن ابی طالب شنیدم که می فرماید: از پدرم، امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب شنیدم که می فرماید: از رسول خدا(ص) شنیدم که می فرماید: از جبرئیل شنیدم که می فرماید: از خداوند جلّ جلاله شنیدم که می فرماید: (کلمه) لا اله الا اللّه حصار من است و هرکس وارد حصار من شود از عذابم در امان است. اسحاق می گوید: چون شتر به راه افتاد حضرت با صدای بلند به ما فرمود: اما این شرطهایی دارد و من از شرطهای آن هستم.

چرا به حضرت مهدی (عج)، بقیة الله می گوییم؟

بقیّة اللّه یعنی بقیه و بازماندۀ خلفای خدا در زمین از انبیا و اوصیا یا کسانی که خدا به وسیلۀ آن‌ها بندگانش را باقی می‌دارد و مورد رحمت قرار می‌دهد.

بقیه الله به معنای باقی ماندن چیزی یا کسی از ناحیه خداوند برای مردم است. به تعبیر دیگر، هر موجود نافع که از طرف خداوند برای بشر باقی مانده و مایه خیر و سعادت او گردد، «بقیه الله» محسوب می شود.

به عبارتی درست تر بقیّة اللّه یعنی بقیه و بازماندۀ خلفای خدا در زمین از انبیا و اوصیا یا کسانی که خدا به وسیلۀ آن‌ها بندگانش را باقی می‌دارد و مورد رحمت قرار می‌دهد.

هرچند از بعضی احادیث استفاده می‌شود که این لقب بر همۀ خاندان رسالت علیهم السّلام اطلاق می‌شود و همۀ آن‌ها بقیّة اللّه هستند. در زیارت جامعه به همۀ آن ذوات مقدس به این عنوان عرض سلام داریم:

«السّلام علی الأئمّة الدعاة و القادة الهداة و السادة الولاة و الذادة الحماة و أهل الذکر و أولی الأمر و بقیّة اللّه و خیرته.»(۱)

اما در بسیاری از احادیث این لقب شریف به خصوص به حضرت صاحب الامر علیه السّلام اطلاق شده و آن وجود مقدس خود را به این عنوان معرفی نموده و سایر بقیة اللّه‌ها حضرتش را به این نام نامیده‌اند. به حدّی این لقب با آن حضرت ارتباط پیدا نموده که به صورت لقب اختصاصی حضرتش درآمده است؛ به‌طوری که تا بقیة اللّه گفته می‌شود جز آن بقیة اللّه منتظر به نظر نمی‌آید.

شاید سرّ مطلب این باشد که این بقیة اللّه، بقیّۀ تمام بقیّة اللّه‌هاست و پس از او دیگر بقیة اللهی نیست. هرکدام از حجج الهیّه که از آغاز عالم آمدند، گرچه بقیة اللّه بودند و خدا آن‌ها را برای هدایت خلق باقی و بجا گذارده بود، بعد از هریک دیگری می‌آمد و اگر بقیة اللهی از دنیا می‌رفت، بقیة اللهی دیگر به جا می‌ماند و این رشته باقی بود. ولی آن وجود مقدّس، بقیه‌ای است که پس از او دیگر بقیّه‌ای نیست؛ آخرین بقیة اللّه است. با آمدن او دیگر بقیّه‌ای باقی نمانده است که بیاید.(۲) و از آنجا که مهدی موعود(عج) آخرین پیشوا و بزرگترین رهبر انقلابی پس از قیام پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم است یکی از روشن ترین مصادیق «بقیه الله» می باشد و از همه به این لقب شایسته تر است.(۳)

 

در روایات متعددی به حضرت مهدی لقب «بقیه الله» داده شده است. از جمله در روایتی آمده است «چون حضرت خروج کند پشت کند به کعبه و جمع می شود سیصد و سیزده مرد و اول چیزی که تکلم می فرماید این آیه است: «بقیه الله خیر لکم ان کنتم مؤمنین» پس می گوید «منم بقیه الله و حجت و خلیفه او درمیان شما. سپس هیچ کس بر او سلام نمی کند مگر این که می فرماید: «السلام علیکم یا بقیه الله فی ارضه»(۴)

هیچ متجاوزی جرأت تجاوز به ایران را ندارد

رییس ستادکل نیروهای مسلح گفت: پیروزی‌های حلب و موصل و مبارزه با تروریست در منطقه دستاورد فرهنگ عاشورای دفاع مقدس و مقاومت است.

، سردار سرلشکر محمد باقری رییس ستادکل نیروهای مسلح در کنگره 6500 شهدای فاوا دفاع مقدس که صبح امروز در فرهنگسرای بهمن برگزار شد گفت: پیروزی‌های حلب و موصل و مبارزه با تروریست در منطقه دستاورد فرهنگ عاشورای دفاع مقدس و مقاومت است.

وی افزود: شهدای مدافع حرم با دفاع در صحنه انقلاب اسلامی امنیت و آرامش را برای ما تضمین کردند و از حرم و حریم ولایت دفاع جانانه می‌کنند.

سرلشکر باقری ادامه داد: نقش مخابرات و ارتباطات در هر نبردی بی‌بدیل است، در دوران دفاع مقدس همین گونه بوده و هیچ عملیاتی بدون دیدن مخابرات چه آفندی و چه پدافندی متصور نبود.

رئیس ستاد کل نیروهای مسلح گفت: هیچگاه ندیدیم عناصر مخابراتی در خطوط مقدم و در کنار فرماندهان در نبردها پا پس بکشند. رازداری و امانتداری از ویژگی‌های عناصر مخابراتی ما در دوران دفاع مقدس بود، همواره مورد اعتماد فرماندهان بودند و برادران مخابراتی ما در دوران دفاع مقدس در نبردهای مخابراتی و اطلاعاتی به شیوه‌های مختلف جنگ الکترونیک، مسلط بودند.

وی افزود: کشورهایی که امروز ادعای مقابله با تروریست می‌کنند همه‌شان پشتیبان کشوری بودند که به کشور ما حمله کرد و سیستم‌های پیشرفته جنگ الکترونیک و مخابراتی را در اختیار آن گذاشته بودند. 

رئیس ستاد کل نیروهای مسلح اظهار داشت: در دفاع مقدس به ندرت این مسئله پیش می‌آمد که ارتباط مخابراتی قطع یا با خلل مواجه شود، این یکی از دستاوردهای بزرگ آن دوران بود، با کمبود شدید اقلام و تجهیزات مخابراتی روبرو بودیم و اگر رمزکننده‌ای را در اختیار ما می‌گذاشتند اول روش بازگشایی آن را به دشمن می‌دادند.

سرلشکر باقری ادامه داد: در موارد متعددی در دفاع مقدس عنصر مخابراتی ما به خطوط مخابراتی دشمن نفوذ می‌کرد و ما متوجه می‌شدیم سنگر کمین دشمن کجا قرار دارد. برقراری رادیو در میدان نبرد از دیگر اقدامات قابل توجه شهدای مخابرات بود.

وی عنوان کرد: در گذشته با وجود پادشاهان نالایق و وابسته همواره به ملت ما ظلم شده بود، اما در دفاع مقدس شهدای ما به نحوی عمل کردند که سربلندی دائمی نصیب کشور ما شد. آیا امروز مردم عراق به آن گذشته‌ها افتخار می‌کنند یا از آن بیزارند؟ برخی عراقی ها را سراغ دارم که حتی در جنگ با ایران تلفات داده‌اند، اما شهدای ما را شهید خطاب می‌کنند.

سرلشکر باقری دفاع مقدس را آغاز دوران خودکفایی و خودباوری ملت دانست و افزود: در کشور کسی نمی‌تواند بگوید که نمی‌توانیم کاری را انجام ندهیم و افتخار دفاع مقدس این است که همه مسئولین اذعان دارند ما می‌توانیم و قادر هستیم بر همه مشکلات و تحریم‌ها فائق آییم، این به برکت خون شهیدان است. هیچ دشمنی جرأت تجاوز به ایران را ندارد و دفاع مقدس نشان داد که چگونه با دشمن برخورد می‌شود.

رئیس ستادکل نیروهای مسلح با عنوان اینکه در تحولات منطقه بیشترین سهم را داریم ادامه داد: افتخار می‌کنیم که پرچمدار مبارزه با تروریسم هستیم و ما تجهیزات پیشرفته مخابراتی را در کشور تولید کرده‌ایم امروزه نبردهای شبکه محور و سایبری در جهان در جریان است و ما بایستی خودمان را برای صحنه‌های آینده آماده کنیم.

امام علی(ع) دنیا را چگونه تعریف می کند؟

اگر تا پایان دنیا زنده باشید و تا آنجا که می توانید در اطاعت از فرمان حق بکوشید، در برابر نعمت های بزرگ پروردگار، به خصوص نعمت ایمان ناچیز است.

؛امام علی (ع)در خطبه پنجاه و دوم نهج البلاغه در تعریف دنیا می فرماید:آگاه باشید گویا دنیا پایان یافته و وداع خویش را اعلام داشته است. خوبی هایش ناشناخته مانده و به سرعت پشت کرده، می گذرد. ساکنان خود را به سوی نابود شدن می کشانند و همسایگانش را به سوی مرگ می کشاند .آنچه از دنیا شیرین بود، تلخ شده و آنچه صاف و زلال بود، تیرگی پذیرفت و بیش از ته مانده ظرف آب ریخته شده، از آن باقی نمانده است. یا جرعه ای آب که با آن، عطش تشنگان دنیا فرو نخواهد شکست.

امیرالمومنین علی(ع) در ادامه این خطبه نورانی می فرماید:ای بندگان خدا از سرایی کوچ می کنید که سرانجام آن نابودی است.مبادا آرزو ها بر شما چیره گردد مپندارید که عمر طولانی خواهید داشت. به خدا سوگند اگر مانند شتران بچه مرده ناله سر دهید و چونان کبوتران نوحه سرایی کنید و مانند راهبان زاری نمایید و برای نزدیک شدن به حق و دسترسی به درجات معنوی و آمرزش گناهانی که ثبت شده و ماموران حق آن را نگه می دارند دست از اموال و فرزندان بکشید، سزاوار است. زیرا برابر پاداشی که برایتان انتظار دارم و عذابی که از آن بر شما می ترسم اندک است.

امام علی (ع)در انتها می فرماید: به خدا سوگند اگر دل های شما از ترس آب شود و از چشم هایتان از شدت شوق به خدا یا ترس از او خون جاری گردد، اگر تا پایان دنیا زنده باشید و تا آنجا که می توانید در اطاعت از فرمان حق بکوشید، در برابر نعمت های بزرگ پروردگار، به خصوص نعمت ایمان ناچیز است.